Γιώργος Μυρογιάννης,
ένας άξιος αλλά άγνωστος δημιουργός από το παρελθόν

γράφει ο Μωυσης Ασέρ

Ο Γιώργος Μυρογιάννης ανήκει στην κατηγορία των δημιουργών που — αν και δεν έχουν σήμερα ευρεία αναγνώριση όπως οι “μεγάλοι” της ελληνικής μουσικής — αποτέλεσαν σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα της ελληνικής ελαφράς μουσικής και του θεάτρου. Η διαδρομή του, η πολυεδρική του παρουσία ως πιανίστας, μαέστρος, συνθέτης, και ο πλούτος του έργου του, καθιστούν την παρουσία του πολιτιστικά σημαντική.

Ο Γιώργος Μυρογιάννης γεννήθηκε το 1919 στη Μυτιλήνη (Νήσος Λέσβος) και πέθανε το 1991, πιθανόν στην Αθήνα. Η μουσική του εκπαίδευση ξεκίνησε νωρίς — πρώτα πήρε μαθήματα από τον πατέρα του, που ήταν καθηγητής βιολιού στη Μυτιλήνη. Στη συνέχεια φοίτησε στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών, όπου δασκάλα του ήταν (σύμφωνα με τις πηγές) μια Ιταλίδα πιανίστα με το επίθετο «Μπελίνι». Σε ηλικία 19 χρονών — περί το 1938 — ανέλαβε ως μαέστρος σε θίασο που βρισκόταν στη Μυτιλήνη. Όταν ο θίασος αναχώρησε από τη Μυτιλήνη, ο ίδιος ακολούθησε — έτσι ήρθε στην ηπειρωτική Ελλάδα και σύντομα βρέθηκε στην Αθήνα. Το 1939, ήδη στην Αθήνα, ανέλαβε να διευθύνει την ορχήστρα του θιάσου στο θέατρο «Περοκέ». Κατά την περίοδο της Κατοχής (και λίγο μετά) — δηλαδή από τα τέλη 1930– αρχές 1940 — εργάστηκε ως μαέστρος και συνθέτης σε βαριετέ, ειδικότερα στο βαριετέ του Ζάππειον Όαση.
Ο Μυρογιάννης δεν ήταν μόνο συνθέτης. Ήταν πιανίστας, μαέστρος, και διευθυντής ορχήστρας. Στη βάση δεδομένων της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας υπάρχουν τουλάχιστον 79 τεκμήρια που σχετίζονται με το όνομα του — παρτιτούρες, μουσικά κομμάτια, τραγούδια, που δείχνουν ότι δραστηριοποιήθηκε ευρύτατα στη σύνθεση. Τα έργα του περιλαμβάνουν: λαϊκά / ελαφρά τραγούδια, τραγούδια για θεατρικές επιθεωρήσεις / βαριετέ, ίσως και θεατρικά ή μουσικά σχήματα που «έντυναν» παραστάσεις.
Δεν υπάρχει ευρέως διαθέσιμη — τουλάχιστον στο διαδίκτυο — πλήρης και αξιόπιστη χρονολόγηση της ζωής του (π.χ. ακριβής ημερομηνία γέννησης ή γάμου). Ορισμένες πηγές έχουν ασυμφωνία: για παράδειγμα, μια πηγή αναφέρει ότι γεννήθηκε το 1921 (όχι 1919). Το μεγαλύτερο μέρος της δισκογραφίας του έχει καταγραφεί σε συλλογές, αρχεία, χειρόγραφα παρτιτούρες — αλλά δεν υπάρχει πάντα πλήρης τεκμηρίωση για στίχους, ημερομηνίες πρώτης κυκλοφορίας, ή πρώτο ερμηνευτή.
Έργα του καλύπτουν μια περίοδο τουλάχιστον από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1950 (και πιθανώς πέραν αυτής). Π.χ. το 1939 υπάρχει τεκμηρίωση μουσικού κομματιού

Ο Γιώργος Μυρογιάννης δεν είναι — για τους περισσότερους — “μεγάλος” σε δημοσιότητα· δεν έχει το όνομα στα χείλη του ευρέος κοινού όπως άλλοι. Αλλά αυτό δεν μειώνει την αξία του. Αντίθετα: η πορεία του και το σώμα έργου του δείχνουν πόσο πολυδιάστατη, ζωντανή και δυναμική ήταν η ελληνική μουσική σκηνή του μεσοπολέμου και της μεταπολεμικής περιόδου.

Η ύπαρξη δημόσιων αρχείων και ψηφιακών συλλογών με τα έργα του — όπως οι παρτιτούρες στη «Λίλιαν Βουδούρη» / ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ — δίνουν την ευκαιρία σε όποιον ενδιαφέρεται να «βυθιστεί» στον ήχο και στην εποχή του, να εξερευνήσει όχι μόνο τις “επιτυχίες”, αλλά και τα λιγότερο γνωστά, σπανιότερα έργα.

Συνολικά, ο Μυρογιάννης αποτελεί έναν σημαντικό, αλλά υποτιμημένο, κρίκο της ελληνικής μουσικής παράδοσης — και η τεκμηρίωση του έργου του δείχνει πόσο πολύτιμο είναι να τον θυμόμαστε.

Η πιο καλή και πλήρης συλλογή με τραγούδια του είναι αυτή

«To Elliniko Tragoudi – Giorgos Myrogiannis»

Αυτά τα τραγούδια φαίνεται να αποτελούν τον “πυρήνα” του διαθέσιμου σήμερα έργου του Μυρογιάννη — δηλαδή ό,τι έχει επιβιώσει σε ψηφιακή ή επανεκδομένη μορφή.

Download & Streaming Links https://frontl.ink/rlyyxo4

Η δισκογραφία δεν αντιπροσωπεύει όλο το έργο του Μυρογιάννη — υπάρχουν αρκετά κομμάτια που δεν αναπαράγονται σήμερα σε ψηφιακή μορφή, αλλά έχουν σωθεί ως παρτιτούρες / αρχειακά τεκμήρια.

Το έργο του ήταν πιο πλούσιο και ευρύ από αυτά που γνωρίζουμε ως “τραγούδια”: περιλαμβάνει κομμάτια για ορχήστρα, πιθανές συνεργασίες, και έργα τα οποία ίσως δεν ηχογραφήθηκαν ποτέ ή οι ηχογραφήσεις έχουν χαθεί.

Καλλιτεχνική δραστηριότητα

Ο Μυρογιάννης δεν περιορίστηκε στα “λογαριασμένα” τραγούδια: δημιούργησε ένα ευρύ ρεπερτόριο που περιλαμβάνει πιάνο, ορχήστρα, τραγούδια, λαϊκά / χορευτικά μοτίβα, κομμάτια για θεατρικές παραστάσεις και πιθανώς βαριετέ. Η καταγραφή 79 τεκμηρίων στο δημόσιο αρχείο υπογραμμίζει αυτό το εύρος.

Έργα του καλύπτουν σημαντικές δεκαετίες: από τον 2ο Παγκόσμιο και την Κατοχή, μέχρι τη μεταπολεμική Ελλάδα — εποχές πολιτισμικών και κοινωνικών ανακατατάξεων.

Η ποικιλία των κομματιών — από λάτιν / samba έως ελαφρά, από μπαλάντες έως χορευτικά — δείχνει έναν δημιουργό που δεν “έμπαινε στα στενά”: ήξερε να πειραματίζεται, να προσαρμόζεται, και να καλύπτει τις ανάγκες της εποχής.

Μέρος του έργου του έχει επιβιώσει σε μορφή ψηφιακή / δισκογραφική: κυρίως μέσω της συλλογής «To Elliniko Tragoudi – Giorgos Myrogiannis».

Πολλά άλλα έργα έχουν σωθεί ως παρτιτούρες ή αρχεία — ένα πολύτιμο πολιτιστικό υλικό για μελετητές της ελληνικής μουσικής.

Ωστόσο, φαίνεται ότι μεγάλο μέρος του αρχικού του ρεπερτορίου — πιθανές ηχογραφήσεις, ζωντανές εμφανίσεις, θεατρικές παραστάσεις — έχει χαθεί ή δεν έχει ψηφιοποιηθεί. Αυτό δείχνει και τα όρια της τεκμηρίωσης αλλά και το πόσο εύθραυστος είναι ο πολιτιστικός χρόνος για “μεσαίους” δημιουργούς.

Related Images: