Μιχάλης Μπουρμπούλης – Σταύρος Κουγιουμτζής
19 τραγούδια μιας γόνιμης συνεργασίας
γράφει ο Μωυσής Ασέρ
Η συνεργασία Σταύρου Κουγιουμτζή – Μιχάλη Μπουρμπούλη, ένα μικρό αλλά αποφασιστικό κεφάλαιο στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι
Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Σταύρος Κουγιουμτζής βρίσκεται στην ώριμη δημιουργική του περίοδο, έχοντας ήδη αφήσει το στίγμα του με τραγούδια που αγαπήθηκαν από το κοινό. Την ίδια στιγμή, εμφανίζεται στο προσκήνιο ένας νέος στιχουργός: ο Μιχάλης Μπουρμπούλης. Η συνεργασία τους θα ξεκινήσει, μετά από προτροπή του Γιάννη ΛοΓοθέτη που τους έφερε σε επαφή, με τον δίσκο Στα ψηλά τα παραθύρια (1975) και θα συνεχιστεί με τα Λαϊκές Κυριακές (1976), Τραγούδια του καιρού μας (1977) και Όταν σε περιμένω (1979), για να βρει έναν τελευταίο απόηχο στο Μπορεί να ’ναι αγέρας (2007), με ερμηνεύτρια τη Μαρία Κουγιουμτζή.
Συνολικά, τα 19 τραγούδια που φέρουν την υπογραφή και των δύο, συγκροτούν έναν μικρό αλλά στέρεο κύκλο. Εκεί αναδεικνύεται η νέα ποιητική διάσταση και μια αισιοδοξία που ο Μπουρμπούλης έφερε στο έργο του Κουγιουμτζή. Με τραγούδια όπως το ”Θα ’ταν 12 του Μάρτη“ , το ”Σου στέλνω χαιρετίσματα“, “Σαν τα τριαντάφυλλα” το ”Μπορεί να ’ναι αγέρας“ κ.α, η γλώσσα του Μπουρμπούλη συνδυάζει λυρικότητα, υπαρξιακό στοχασμό και κοινωνική αιχμή. Ο Κουγιουμτζής, με την χαρακτηριστική μελωδική του λιτότητα και ευαισθησία, τους δίνει φωνή και πνοή, δημιουργώντας τραγούδια που ισορροπούν ανάμεσα στην προσωπική εξομολόγηση και τη συλλογική εμπειρία.
Μέσα από αυτή τη συνεργασία, «άνοιξε η πόρτα» για να εισέλθει στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι ένας νέος, άξιος και ξεχωριστός στιχουργός. Ο Μπουρμπούλης παρουσιάστηκε ως λόγιος αλλά και λαϊκός συγχρόνως: ποιητικός χωρίς να γίνεται δυσνόητος, άμεσος και κοινωνικά αιχμηρός χωρίς να χάνει το βάθος του. Αυτή η ιδιοτυπία του επέτρεψε να σταθεί δίπλα στους μεγάλους συνθέτες της εποχής.
Μετά τη συνεργασία με τον Σταύρο Κουγιουμτζή, ο Μιχάλης Μπουρμπούλης θα συνεργαστεί με κορυφαίους Έλληνες δημιουργούς, εμπλουτίζοντας διαφορετικά μουσικά ύφη και προσεγγίσεις: Μάνο Χατζιδάκι, Ηλία Ανδριόπουλο, Μίκη Θεοδωράκη, Δημήτρη Λάγιο, Γιάννη Σπανό (σε ένα τραγούδι), Γιώργο Χατζηνάσιο, Λίνο Κόκοτο, Βαγγέλη Παπαθανασίου, Στάμο Σέμση, Φίλιππο Περιστέρη, Τάσο Ζαφειρίου, Μάριο Στρόφαλη, Μιχάλη Κουμπιό, Βασίλη Σαλταγιάννη, Νικήτα Βοστάνη και άλλους, αποδεικνύοντας ότι η φωνή του μπορούσε να συναντήσει και να συνομιλήσει με όλο το φάσμα της νεοελληνικής μουσικής δημιουργίας.
Η συνεργασία Κουγιουμτζή – Μπουρμπούλη δεν υπήρξε μακροχρόνια, όσο η φιλία τους. Όμως τα δεκαεννιά τραγούδια που άφησε πίσω της είναι αρκετά για να δείξουν πώς η ποιητική γλώσσα μπορεί να συναντήσει τη μελωδική ευαισθησία και να γεννήσει τραγούδια διαχρονικά. Πρόκειται για ένα μικρό αλλά αποφασιστικό κεφάλαιο του ελληνικού τραγουδιού: το σημείο εκκίνησης ενός στιχουργού που έμελλε να αφήσει πλήθος από ωραία υποδειγματικά τραγούδια, και ταυτόχρονα μια ακόμη κορυφαία στιγμή στη δημιουργική διαδρομή του Σταύρου Κουγιουμτζή.
Μέσα στα 19 αυτά τραγούδια υπάρχουν αρκετά τραγούδια που περιμένουν να τα ανακαλύψουμε κι ανάμεσα τους ένα από τα πιο όμορφα της συνεργασίας τους η “Πηνελόπη” με τη φωνή της Χαρούλας Αλεξίου, που απ’ όταν ηχογραφήθηκε και μπήκε στα αυλάκια του δίσκου, δεν ακούστηκε ξανά σε συναυλιακούς χώρους και μουσικές σκηνές
Ακολουθεί η λίστα του Spotify με όλα τα τραγούδια της συνεργασίας τους.
Υστερόγραφο
Πριν από λίγα χρόνια στο CD του Νικήτα Βοστάνη “Δεν νικιέται ο ήλιος”, ενός από τους τελευταίους συνεργάτες του Μιχάλη Μπουρμπούλη, οι δυο δημιουργοί αφιέρωσαν ένα τραγούδι αναφοράς στον Σταύρο Κουγιουμτζή. Η φιλία και η αγάπη που είχε ο Μιχάλης Μπουρμπούλης για τον Κουγιουμτζή, ήταν πάνω και πέρα από την συνεργασία τους και στο τραγούδι αυτό εκφράζεται μοναδικά με τον κίνδυνο που υπάρχει σε αυτές τις περιπτώσεις, η αφιέρωση να λάβει χαρακτήρα μνημόσυνου
Ακούμε δυο ηχογραφήσεις αυτού του τραγουδιού μια η επίσημη με την φωνή του Παντελή Θαλασσινού και στην συνέχεια η ανεπίσημη (demo) με την φωνή της Δέσποινας Ραφαήλ και την συνοδεία πιάνου