Μίκης Θεοδωράκης OST, Μια σφαίρα στην καρδιά (1966)
(Une balle au cœur, 1966)

Η μοναδική διεθνής στιγμή της Τζένης Καρέζη και η μουσική σφραγίδα του Μίκη Θεοδωράκη, ένα φιλμ νουάρ με ελληνικό φως

Η ταινία «Une balle au cœur» (Μια σφαίρα στην καρδιά) του Jean-Daniel Pollet αποτελεί μία από τις πιο ξεχωριστές γαλλοελληνικές συμπαραγωγές της δεκαετίας του ’60. Γυρισμένη στην Αθήνα, στη Σκύρο και στην Πελοπόννησο το καλοκαίρι του 1965, με φόντο τα γεγονότα των Ιουλιανών, η ταινία κινείται στο ύφος του αστυνομικού νουάρ και αφηγείται την ιστορία ενός Σικελού αριστοκράτη (Sami Frey) που χάνει την περιουσία του από έναν μαφιόζο (Βασίλης Διαμαντόπουλος), αναζητώντας δικαίωση στην Αθήνα. Εκεί γνωρίζει τη Carla (Τζένη Καρέζη) και ερωτεύεται τη μυστηριώδη Anna (Françoise Hardy), ώσπου το δράμα κορυφώνεται με την τραγική απώλεια.
Το καστ: διεθνείς σταρ και Έλληνες πρωταγωνιστές
Το φιλμ ένωσε διεθνείς και Έλληνες καλλιτέχνες:
Sami Frey και Françoise Hardy, πρόσωπα της γαλλικής Nouvelle Vague και της ποπ κουλτούρας.
Τζένη Καρέζη, στη μοναδική διεθνή κινηματογραφική της εμφάνιση.
Βασίλης Διαμαντόπουλος, σε ρόλο κεντρικού πρωταγωνιστή.

Σημαντικές συμμετοχές: Σπύρος Φωκάς, Τάκης Εμμανουήλ, Γιώργος Μούτσιος, Χρήστος Νέγκας, Σωτήρης Μουστάκας, Ζανίνο κ.α., καθώς και ο νεαρός Γιώργος Μαρίνος σε μία από τις πρώτες του εμφανίσεις.
Ο Κώστας Φέρρης, που ήταν βοηθός σκηνοθέτη στην ταινία, είχε επίσης μικρό ρόλο.

Φωτογραφίες απ’ την ταινία

Αυτό το μωσαϊκό ερμηνευτών καθιστά την ταινία ένα μοναδικό στιγμιότυπο του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου των mid-60s.
Σύμφωνα με μαρτυρίες του Κώστα Φέρρη, τα γυρίσματα έγιναν σε κλίμα πολιτικής αστάθειας: οι δρόμοι της Αθήνας ήταν γεμάτοι διαδηλώσεις και συχνά το συνεργείο έπρεπε να προσαρμόζεται. Η Τζένη Καρέζη αντιμετώπισε την ταινία με επαγγελματισμό και προσήλωση, βλέποντάς την ως πιθανό βήμα για διεθνή καριέρα. Εκείνη την περίοδο είχε πρόσφατα χωρίσει από τον Ζάχο Χατζηφωτίου, που φέρεται να τη στήριξε στις φιλοδοξίες για εξωστρέφεια. Ωστόσο, η Καρέζη επέλεξε τελικά να συνεχίσει στην Ελλάδα, στο θέατρο και στον κινηματογράφο, και λίγα χρόνια μετά (1968) να παντρευτεί τον Κώστα Καζάκο. Στα διεθνή μέσα, το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε περισσότερο στη Françoise Hardy, ήδη αστέρι της γαλλικής σκηνής, παρά στην Καρέζη. Αυτός ο άνισος φωτισμός εξηγεί εν μέρει γιατί η ταινία δεν λειτούργησε ως εφαλτήριο για τη διεθνή καριέρα της Ελληνίδας ηθοποιού.

Η μουσική υπογραφή του Μίκη Θεοδωράκη είναι το σπουδαιότερο στοιχείο της ταινίας. Ο συνθέτης αξιοποίησε θέματα από τη σουίτα του θεατρικού έργου «Ένας Όμηρος» (του Μπρένταν Μπίαν, που είχε ανεβάσει στην Ελλάδα ο Κάρολος Κουν το 1962 με πρωτότυπη μουσική Θεοδωράκη) και τα προσαρμόζει για τον κινηματογράφο.
Η ενορχήστρωση έγινε υπό τη διεύθυνση του Derry Hall, ενώ στο σόλο μπουζούκι ακούγεται ο Σταμάτης Κόκοτας (Takis Coccotas), προσδίδοντας στην ταινία αυθεντικό λαϊκό χρώμα.

Στη ταινία ακούγονται δύο τραγούδια με τη φωνή της Τζένης Καρέζη σε δύο τραγούδια:
«Πήρα τους δρόμους τ’ ουρανού» / «Κουράστηκα να σε κρατώ» σε στίχους Τάσου Λειβαδίτη και Δημήτρη Χριστοδούλου αντίστοιχα

Η φωνή της, θεατρική και άμεση, δίνει αυθεντική συναισθηματική διάσταση στα κομμάτια. Δεν είχε την τεχνική μιας επαγγελματία τραγουδίστριας, αλλά η αλήθεια και η ευαισθησία της ερμηνείας καθιστούν τα τραγούδια μοναδικά. Το soundtrack κυκλοφόρησε σε δίσκο EP από τη γαλλική Barclay Records το 1966· σήμερα θεωρείται συλλεκτικό. Η ταινία δεν γνώρισε επιτυχία όταν προβλήθηκε στην Ελλάδα (Δεκέμβριος 1966) και στη Γαλλία. Σύντομα ξεχάστηκε και παρέμεινε δυσεύρετη για δεκαετίες. Η Γαλλική Ταινιοθήκη την αποκατέστησε το 2018 και το 2020 προβλήθηκε ξανά σε θερινά σινεμά από την Carousel Films, επιτρέποντας να αναδειχθεί η αξία της ως πολιτιστικού τεκμηρίου. 

Οι αφίσες της ταινίας

Η «Μια σφαίρα στην καρδιά» είναι ένα έργο με πολλαπλές διαστάσεις:
Καλλιτεχνική: με τη συνάντηση διεθνών σταρ και κορυφαίων Ελλήνων ηθοποιών.
Μουσική: με τον Μίκη Θεοδωράκη να παντρεύει τη ορχηστρική και τη λαϊκή μουσική, εμπλουτίζοντας το σινεμά με θέματα από το «Ένας Όμηρος» και δίνοντας στην Καρέζη δύο σπάνιες στιγμές ως ερμηνεύτρια.
Ιστορική: γυρισμένη μέσα στα Ιουλιανά, αποτελεί ντοκουμέντο μιας εποχής αναταραχής και καλλιτεχνικών προσδοκιών.
Παρότι δεν βρήκε την επιτυχία που περίμεναν οι συντελεστές της, σήμερα λειτουργεί ως παράθυρο στην Ελλάδα των ’60s· μια στιγμή συνάντησης πολιτικής, τέχνης και μουσικής, όπου η Καρέζη και ο Θεοδωράκης άφησαν το αποτύπωμά τους σε ένα διεθνές κινηματογραφικό σκηνικό.

Το τρέιλερ της ταινίας

η μουσική της ταινίας

Play list από το Spotify

Links
https://www.lifo.gr/guide/cinema/movies/mia-sfaira-stin-kardia
https://www.lifo.gr/culture/cinema/mia-sfaira-stin-kardia-pos-gyristike-i-monadiki-diethnis-tainia-tis-tzenis-karezi
https://www.filmy.gr/movies-database/une-balle-au-coeur/
https://www.athinorama.gr/cinema/cinema-reviews/2543760/mia_sfaira_stin_kardia/
https://freecinema.gr/movies/une-balle-au-coeur/

Related Images: